Het overtrekwerk van Hergé (1)

Wat hebben we hier:

Catalogus van Piasa’s Art + Design-veiling op 18 september.

Een mixed bag met vertrouwd designspul: de Fluorescent-lamp van Poul Henningsen uit 1959 (oplage: 15 exemplaren, richtprijs: € 60.000 – 90.000), de chaise longue van Joaquim Tenreiro (met dezelfde richtprijs) en…:

… de twee meter vijfentwintig hoge Pot Rouge van Jean-Pierre Raynaud, met een richtprijs van € 100.000 – 150.000 een tikje duurder (en bonkiger) dan de potiche chinoise op het LOTUS-omslag.

De Art-afdeling is minder zouteloos:

Congolese pop-art van Chéri Samba, ‘probably the most well known African artist of the contemporary period’. Wie meer van hem wil zien: J’aime la couleur & le monde is de titel van, toevallig, zijn eerste grote overzichtstentoonstelling in Nederland (tot 29 september in Museum De Domijnen in Sittard).

Van Samba (1956) weten we dat hij niet weinig beïnvloed werd door Belgische strips (waaronder, vanzelfsprekend, Kuifje) en door Congolese strips die daar weer een reactie op waren.

De veilingmeesters van Piasa maken dus een ironische bokkensprong door ook dit de catalogus in te smokkelen:

Kavel 60, drie originele stroken uit ÉTOILE, dat wil zeggen: drie stroken uit ÉTOILE die door Hergé – voor hergebruik – zijn gekopieerd van het origineel. Richtprijs: € 300.000 – 400.000.

Ik vind dat een zeer problematisch bedrag. Marcel Wilmet krijgt in de catalogus twee volle pagina's* om aan te tonen dat het kopieerwerk door Hergé zelf is verricht. De Vlaamse expert kwijt zich tamelijk wel van die taak, maar zijn bewijsdrift lijkt me niet helemaal bonafide, het is ontegenzeggelijk óók een poging tot opwaardering van iets dat de facto niet thuishoort op een veiling als deze.

Wat er verder ook allemaal over te beweren valt, dit werk van Hergé is en blijft in de basis een duplicaat, een overtreksel van het origineel. Als we er echt de hand van de meester in moeten herkennen, dan is het geen vrije, creatieve hand, maar een gebonden hand die slechts reproduceert. Wie wil drie ton neertellen voor het resultaat van zo’n geestloze klus?

Voor het antwoord hoeven we slechts tien maanden terug in de tijd. In november 2018 gingen in Parijs deze drie stroken onder de hamer:

Ook een kopie. En, veelzeggend, geen koper, zelfs niet met een richtprijs die de helft lager lag dan het overtrokken bedrag dat Piasa hoopt binnen te hengelen.

*) Wijlen veilingmeester Jan Pieter Glerum probeerde de veilingwereld inzichtelijker en ‘veiliger’ te maken met o.a. deze handzame regel: ‘Hoe uitgebreider de verantwoording bij een ingebracht kavel, hoe luider de alarmbellen moeten rinkelen’.