Het grote enigma

Bij geen enkele andere passage in de avonturen van Kuifje is zo driftig gezinspeeld op verborgen betekenissen als bij de ontsnappingsscène uit de gestolen-kunstopslag in SOVIETS. Onze jonge reporter, op de huid gezeten door Sovjet-agenten, zaait verwarring door het licht uit te doen en Hergé tekent dan, als cliffhanger, een gitzwart plaatje. Benoit Peeters klessebest daarover:

Striptekenaars komen van tijd tot tijd op een punt van gedrevenheid en overtuiging waarbij ze werk maken dat ook voor hen het grote enigma zal blijven, maar tevens de onpeilbare bron van inspiratie én het anker waaromheen hun werk zal blijven draaien. Zwart panel van Hergé is zo’n werk: een raadsel, maar met een onweerstaanbare overtuigingskracht.

En even verderop in dit malle essay:

De harde enigmatische vorm is ongelooflijk hardnekkig. Het is de hardnekkigheid van de pure, schaduwloze abstractie, die gelimiteerd ruimte blijft geven aan kijken en denken. Het is zoiets als kijken naar een roerige zee.

Nu ja, ik belazer de kluit: deze citaten komen uit de Groene Amsterdammer van deze week en hebben betrekking op Zwart Vierkant van Malevich. De eerste versie van dit geometrische icoon stamt uit 1915. Hergé nam de compositie eind jaren twintig één op één over in SOVIETS (laat het gewaardeerde jatwerk maar aan onze tekenaar over!).

Zaterdagochtend wandelde ik met S. naar de Amstel om in de Hermitage de vierde (en laatste) versie van het doek te zien. Om ongestoord te genieten van een roerige zee hadden we beter naar het strand gekund. Maar soms is het verfrissend voor je relatie om dingen in elkaars oor te fluisteren die je anders nooit zegt. Zoals: ‘Zal ik jou meenemen naar zwart vierkant?’.