De kroniek van kapitein Paulis in het land van de kannibalen kent, zoals dat gaat met broodjeaapverhalen, vele verschijningsvormen. Zelfs het kannibalisme van zijn belagers is geen terugkerende zekerheid. Zo is er een versie waarin de ongelukkige officier en enkele van zijn manschappen hoog in een boom hangen, geboeid in een lianennet dat bij het vallen van de avond in brand zal worden gestoken.
Toegegeven, ik moest daarbij aan Tarzan denken, maar vooral aan de finale van het korte verhaal Hop-Frog:
The eight corpses swung in their chains, a fetid, blackened, hideous, and indistinguishable mass.
Laat de onversneden gruwel maar aan Edgar Allan Poe over!
Dus helemaal uit de lucht gegrepen, dat avontuur van de Belgische kapitein? Dat ook weer niet. Onderzoeker en wetenschapsjournalist Marc Dassier verdiepte zich in de dagboeken van Paulis, uit 1925. Die is dan inmiddels opgeklommen tot kolonel en gestationeerd in Irak (dat bij de verdeling van het Ottomaanse rijk door de Volkenbond onder Brits mandaat is gekomen). In zijn onderzoeksverslag blikt Dassier* summier terug op de expedities van Paulis in Congo en daarbuiten:
Paulis established Belgian posts in the region of Bahr El Ghazal in southern Sudan. The Belgians wanted to explore, to make scientific observations and to fight against slavery, but above all they wanted to control the region. By predicting a lunar eclipse that took place at the best moment, A. Paulis terrorized the local tribal leaders, the partly arabized and superstitious Azande sultans, and in this way he was the first to gain control over this hostile territory.
Fragment uit een Engelstalige adaptatie (KLIK!) van het rapport. Bronnenvermelding ontbreekt hierin en ik had graag meer details gelezen, maar niettemin: het broodjeaapverhaal met kannibalen en kookpot lijkt zomaar een authentiek ingrediënt te bevatten.
En Hergé? Maakte hij als brave scout bij het kampvuur voor het eerst kennis met de goocheltruc waarmee Paulis zogenaamd aan de kannibalen ontsnapte? Of was domweg deze wereldberoemde klassieker…
…de meest voor de hand liggende inspiratiebron voor het sluitstuk van TEMPLE? Verstripping uit de populaire Classic Illustrated-reeks, met een wel erg onnozele verbeelding van een zonsverduistering. Maar ook Hergé maakte daarbij een flinke uitglijder.
Dinsdag verder.
*) Voor een wetenschapsjournalist heeft de naam ‘Marc Dassier’ overigens opvallend weinig treffers op internet. Een aantal daarvan verwijst ook nog eens naar ‘Marc Dacier’, hier bekend als Flip Flink, de stripserie waarvoor scenarist Jean-Michel Charlier onbeschaamd leentjebuur speelde hij Kuifje.