I.
Valse verwachtingen, valse bekentenissen, een valse Sponsz* - uitsluitend in overdrachtelijke zin wilde ik deze week een dagelijkse duik nemen in de wereld van de vervalsingen. Maar dinsdag stuurde een lezer me een aantal links naar dit curiosum:
Een door meestervervalser Konrad Kujau gemaakt ‘origineel’ van Hergé, onder andere aangeboden op Marktplaats. Zou het heus? Eerste gedachte: Kujau heeft geen Hergé nagemaakt, maar een De Moor. En toch is het origineel van de afbeelding, voor een omslag van het Weekblad, wel degelijk geveild als een échte Hergé (voor de laatste keer in 2010, voor een tikkeltje meer dan € 40.000).
Tweede gedachte: dit is natuurlijk flauwekul. Of toch niet? Kujau, die hier één keer eerder voorbij is gekomen, vervalste inderdaad alles, dus waarom geen Hergé? (Sterker nog: een van de retrospectieve artikelen na zijn dood in september 2000 over zijn kunstvervalsingen, had als ondubbelzinnige kop: ‘Kujau: From Tintoretto to Tintin’.)
II.
Mailtje naar de verkoper die tevens een Nespresso-apparaat in de aanbieding heeft: Kunt u mij garanderen dat dit een originele Kujau is? Antwoord een halve dag later: ‘Niet voor de volle honderd procent.’ En zoetjesaan begon het me te duizelen. Als dit vervalste origineel ook geen origineel blijkt van Kujau, wat is het dan wel? Een vervalste vervalsing? Wat het ook niet makkelijker maakt, is de (grote) foto hierboven. Publiciteitsbeeld voor een Kujau-expo? Hij komt me bekend voor. Toch een echte Kujau?
III.
Alle details, van de ringbandsuggestie tot de correcties en verkleuringen plus de (voor een ‘origineel’ overigens nogal opmerkelijke) stempel van de Fondation Hergé lijken helemaal samen te vallen met de formule van de betere vervalsing. En zeker in dit geval verzuimt de aanbieder zijn belangrijkste verkoopargument te vermelden: deze vervalsing is aantrekkelijker dan het origineel omdat er domweg meer op te beleven valt. Voor een fractie van die dolzinnige veertig mille haal je een veel attractiever commentaarstuk in huis. En als het evenmin een originele Kujau blijkt, is het (de vervalser vervalst...!) hoe dan ook een postmodern kunstwerk.
*) Wonderlijke foto, via Erik Varekamp. Volgende week meer.